Zwykle dzieci pytane gdzie je boli, odruchowo pokazują na brzuch w okolicy pępka, nie znaczy to jednak, że właśnie tam boli. Dzieciom trudno zlokalizować ból oraz jego charakter, nie potrafią powiedzieć czy jest to kłucie, czy rozpieranie. Dlatego też duża tu rola rodziców, którzy obserwują i znają swoje pociechy, potrafią powiedzieć, czy ból może być przyczyną niestrawności po zjedzeniu np. nowej potrawy, czy może sygnalizuje dysfunkcję układu moczowego, a może ma związek z nową, stresującą sytuacją w przedszkolu lub szkole.
Kolka jelitowa u niemowlaków
W okresie niemowlęctwa często przyczyną bólu brzucha są skurcze jelit, określane jako kolka. Ból ten pojawia się nagle, często o stałej porze dnia; dziecko bardzo płacze, ciężko je uspokoić, podgina nóżki, pręży się, a brzuszek jest napięty i twardy. Przyczyną kolki może być niedojrzałość jelit, nietolerancja jakiegoś składnika w diecie mamy lub połykanie powietrza podczas jedzenia, a także nie przyswajanie pewnych składników pokarmowych. Nie ma jednego sprawdzonego sposobu, aby zapobiec kolkom; jednemu malcowi pomoże masaż brzuszka, innemu herbatka z rumianku czy kopru włoskiego, a innemu zwyczajne przytulenie i ukołysanie przez jednego z rodziców. Pocieszające jest to, że dolegliwości te mijają około 4 miesiąca życia.
Ból brzucha u dzieci może sygnalizować infekcję dróg oddechowych. Pediatrzy często określają to terminem „ucho-brzucho”, gdyż dolegliwości jelitowe często towarzyszą anginie lub przeziębieniu. Dlatego, kiedy dziecko narzeka na ból brzucha warto zmierzyć mu gorączkę i zajrzeć do gardła, czy nie jest zaczerwienione. Infekcję można spróbować zwalczyć domowymi sposobami np. herbatką z malinami lub z lipy, leżeniem lub za pomocą łagodnych środków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych, dostępnych w aptece bez recepty. Jeżeli objawy nie ustępują lub nasilają się, należy skonsultować się z lekarzem pediatrą. Pamiętajmy, że nie każda infekcja wymaga zaaplikowania antybiotyku, a jeżeli okaże się to konieczne, to należy jednocześnie podawać probiotyk.
Zatrucie pokarmowe
U małych dzieci układ pokarmowy jest jeszcze niedojrzały, cały czas się rozwija, więc niekiedy przeterminowany lub nieświeży, skażony bakteriami posiłek, może upośledzić jego funkcję powodując ból brzucha. Objawy to nudności, wymioty i biegunka; pojawiają się po kilku godzinach, niekiedy nawet dniach, po spożyciu zakażonego pokarmu. Przy zatruciach pokarmowych skuteczna jest dieta, a szczególnie ważne jest pojenie malucha wodą, cierpliwie, małymi łyczkami. W sytuacji gdy objawy nie ustępują lub nasilają się konieczny jest kontakt z lekarzem.
Rotawirusy
Podwyższona temperatura, biegunka, wymioty, osłabienie i senność, którym towarzyszy ból brzucha mogą zwiastować stan zapalny jelit, wywołany przez rotawirusy. Jest to niebezpieczna choroba. Z powodu biegunki i wymiotów organizm dziecka szybko odwadnia się. Należy cierpliwie, w małych porcjach, bardzo często uzupełniać płyny. Jeżeli ten sposób nie pomaga, może być konieczna hospitalizacja oraz dożylne podanie płynów i elektrolitów. Pomoc polega na łagodzeniu bólu brzucha, obniżaniu gorączki oraz podaniu środków przeciw biegunce ( takich, jakie zaleci lekarz, gdyż większość dostępnych w aptece środków bez recepty, jest dozwolone od 6 roku życia). Na szczęście zabezpieczenie przed rota wirusami najmłodszych, najbardziej narażonych na zachorowanie dzieci jest już możliwe. Pomimo, że w Polsce dzięki łatwo dostępnej opiece szpitalnej nie jest to choroba śmiertelna, to warto zaszczepić dziecko. W aptece dostępne są doustne szczepionki. Szczepienie odbywa się w gabinecie szczepień, po uprzednim zbadaniu dziecka przez lekarza. Należy pamiętać, że jest to szczepienie dobrowolne i koszt jednej dawki to około 300 zł, a cykl składa się z dwóch lub trzech dawek i musi być zakończony najpóźniej do 24 tygodnia życia dziecka. Więcej na ten temat dowiesz się na stronie: https://medistore.com.pl/.
Pasożyty
Ból brzucha towarzyszy także chorobom pasożytniczym wywołanym przez owsiki, lamblie oraz glistę ludzką. Wystarczy, że dziecko zje nieumyty owoc, bawi się w piaskownicy lub brudną zabawką w przedszkolu i nie umyje rąk, a larwy pasożytów mogą zagnieździć się w jelitach. Charakterystyczne objawy to ból brzucha , zwłaszcza po jedzeniu, dziecko jest apatyczne, blade, nie ma apetytu. Niekiedy pojawiają się objawy takie jak: kaszel, wysypka, dziecko jest nerwowe, śpi niespokojnie, które trudno powiązać z bólem brzucha. Pediatra stawia diagnozę na podstawie wywiadu rodziców oraz wyników badania kału w kierunku pasożytów. Leczenie polega na podawaniu środków niszczących pasożyty i obejmuje nie tylko dziecko, ale całą rodzinę.
Stres
Układ pokarmowy jest powiązany z układem nerwowym, a jelita są silnie ukrwione i unerwione. Stres powoduje skurcz jelit. Dlatego też jeżeli przyczyną bólu brzucha jest stres związany z przedszkolem, szkołą, to dziecko skarży się najczęściej rano, przed wyjściem z domu, a w dni wolne nie odczuwa takich dolegliwości.
Zła dieta
Dzieci, jak wiadomo lubią słodycze, gazowane napoje. W ich diecie często brakuje odpowiednich tłuszczów, witamin i minerałów, a ilość dostarczanej wody jest niedostateczna. Dlatego należy zwracać uwagę, co nasz malec je i pije. Ulubione przez dzieci frytki, panierowane kawałki kurczaka, smażone na głębokim oleju, są ciężkostrawne i pozbawione wartości odżywczych, a do tego zakłócają pracę jelit i są częstą przyczyną bólu brzucha. Jeżeli mimo eliminacji niezdrowych składników, ból brzucha nie mija, trzeba zwrócić się o pomoc do pediatry, aby wykluczyć np. alergię pokarmową lub inne choroby przewodu pokarmowego
Nagłe przypadki
Nagły, silny ból brzucha, któremu towarzyszą wzdęcia, podwyższona temperatura ciała, niekiedy nudności lub wymioty, zawsze wymaga szybkiej konsultacji ze specjalistą. Jego przyczyną może być: np. zapalenie otrzewnej, wyrostka robaczkowego lub niedrożność jelit. Te stany zawsze wymagają pilnej interwencji chirurgicznej.
Bóle brzucha to poważny problem na każdym etapie życia człowieka. Jednak o ile u dorosłych łatwiej zebrać konkretne informacje o lokalizacji i charakterze bólu, tak u dzieci, zwłaszcza tych najmniejszych, jest to bardzo trudne. Dlatego diagnostyka bólu brzucha wciąż przysparza wielu trudności nawet najlepszym, doświadczonym specjalistom.
