Purpurowe kwiaty ostropestu plamistego są rurkowate, zebrane w koszyczki na szczytach pędów. Kwiaty są otoczone kolczastymi łuskatowymi okrywami. Owoc Ostropestu to lśniąca niełupka z puchem kielichowym, biała, szara lub żółto nakrapiana
Ostropest plamisty występuje w Polsce oraz Europie środkowej i jest rośliną dziką.
Surowcem leczniczym Ostropestu jest owoc i liść. Zbiór najlepiej prowadzić pod koniec lata, w okresie dojrzewania, gdy owoce zaczynają wysypywać się z koszyczka. Owoc jest przetwarzany w proszek lub jest w postaci wyciągu suchego. Owoc ostropestu może być też w postaci nalewki. Zioło to często podaje się w połączeniu z innymi ziołami żółciopędnymi. Czasem są stosowane także liście.
Skład leczniczy Ostropestu plamistego zawiera zespół flawonolignanów - sylibina, sylichrystyna oraz sylidionina. Składnikiem leczniczym jest również sylimaryna, która wpływa ochronnie na miąższ wątroby. Liście Ostropestu plamistego zawierają podobne składniki jak owoc.
Badania naukowe wykazały że składnik o nazwie sylimaryna stosowany w dawce około 140 mg 3 razy dziennie w dużym stopniu zmniejsza śmiertelność u chorych cierpiących na marskość wątroby, wywołaną chorobą alkoholową.
Ponadto inny składnik sylibina zastosowana dożylnie działa jako antidotum amanrtyny i faloidyny w wypadkach zatrucia muchomorem sromotnikowym. Wczesne podanie do 48 godz. może zapobiec śmiertelnemu zatruciu.
Działanie Ostropestu plamistego znosi lub hamuje działanie substancji, które powodują marskość lub martwicę wątroby oraz działanie przedwrodnikowe i regenerujące miąższ wątroby. Ostropest wpływa na zmniejszenie stężenia lipidów we krwi.
Nalewkę z Ostropestu plamistego używa się m.in. w dolegliwościach związanych z woreczkiem żółciowym. Nalewka ułatwia wydzielanie żółci i łagodzi skurcze. Napar natomiast jest zalecany w lekkich zaburzeniach trawienia i w zaburzeniach wydzielania żółci. Ostropest jest stosowany uzupełniająco w leczeniu przewlekłego zapalenia wątroby i marskości wątroby. Można go łączyć z innymi ziołami takimi jak glistnik jaskółcze ziele czy orcza boldo.
Badania nie wykazały toksyczności ani interakcji ostropestu z innymi lekami. Roślina nie jest zalecana podczas ciąży i karmienia piersią, a przeciwwskazaniem do jej stosowania są zatory w drogach żółciowych.
W skrócie:
Ostropest plamisty, działanie ostropestu i skład: Ostropest to roślina roczna. Surowcem leczniczym Ostropestu jest owoc i liść. Ostropest zalecany jest na marskość wątroby oraz martwicę wątroby jak i ogólnie na choroby wątroby.
