Vinaora Nivo Slider

Dzisiaj polecamy

Zioła i preparaty ziołowe - Gotu Kola

Zioła i preparaty ziołowe - Gotu Kola

Zioła i Preparaty ziołowe Himalaya Gotu Kola. Znana w Chinach jako cudowna roślina długowieczności. W Indiach jest uważana za jedną z najbardziej odmładzających roślin. Wygładza sk...

Zioła i preparaty ziołowe - Brahmi Bacopa

Zioła i preparaty ziołowe - Brahmi Bacopa

Zioła i Preparaty ziołowe Himalaya - Brahmi Bacopa. Inne stosowane nazwy : Bacopa monnieri [Linne] Wettstein [Lysimachia monnieri L. Cent., Gratiola monnieri L.] - bakopa drobnolis...

Zioła i Preparaty ziołowe - Ashwagandha

Zioła i Preparaty ziołowe - Ashwagandha

Zioła i Preparaty ziołowe Himalaya - Ashwagandha. Zioło Ashwagandha jest ziołem o szerokim antystresowym działaniu, które pozwala na lepsze funkcjonowanie organizmu w warunkach cod...

Zioła i Preparaty ziołowe StressCare-Geriforte

Zioła i Preparaty ziołowe StressCare-Geriforte

Zioła i Preparaty ziołowe Himalaya - StressCare Geriforte. Wiele czynników zdrowotnych jest obecnie rozumianych, jako zależnych od stopnia oddziaływania stresu i jako zwieńczenie k...

«
»
środa, 03 marzec 2010 14:42

Zioła, zielarstwo okresu X w. – XX w.

Oceń ten artykuł
(1 głos)

W Polsce zioła znane były od najdawniejszych czasów. Prawdziwy rozwoju zielarstwa, jako osobnej gałęzi wiedzy medycznej datuje się  dopiero w czasach średniowiecza, wraz z przybyciem  do Polski zakonu benedyktynów,  cystersów czy augustianów.

Zakonnicy przywieźli ze sobą wiele roślin pochodzenia śródziemnomorskiego, które po aklimatyzacji szybko rozpowszechniły się w uprawach przydomowych.

Kontynuacją tej  wspaniałej,  średniowiecznej wiedzy przyrodniczej było zielarstwo praktyczne.  Na użytek lecznictwa średniowiecznego zaczęły się ukazywać  pierwsze książki (zwane Herbarzami), medyczno - botaniczne z zakresu ziołolecznictwa.  Te bogato zdobione i obszerne w treść – początkowo pisaną- Herbarze, oprócz przepisów leczenia ziołami, zawierały porady i wskazówki o zastosowaniu ziół i roślin w kosmetyce, farbiarstwie, garbarstwie i gospodarstwie domowym.

Najsłynniejsze herbarze  minionych okresów to m.in. dzieła Stefana Falimirza (1534), Marcina z Urzędowa (1595) oraz Szymona Syreniusza (1613).  Księgi te były pisanie po łacinie. Były  bogato zdobione w rysunki oraz charakteryzowały się szczegółowymi  opisami znanych ziół w owych czasach.

Te swoiste księgi medyczne czasów średniowiecza były dostępne tylko niewielkiej grupie lekarzy i aptekarzy , którzy przeważnie byli mnichami lub osobami wysoko postawionymi.

Warto zaznaczyć że przepisy zielarskie w tamtych czasach były znane także ludziom zwykłym a raczej tzw.  Zielarzom i zielarkom żyjącym wśród mieszczaństwa jak i na wsi. (W niektórych przypadkach miało to jednak zgubny wpływ ze względu na wprowadzoną Inkwizycję w Kościele katolickim w  XIII w. *) Znajomość  ziół i ziołolecznictwa wśród zwykłych ludzi  była jednak w stopniu bardzo ograniczonym  a zioła i ziołolecznictwo były raczej domeną mnichów i zakonów.  Jednak w dużych  ośrodkach miejskich w czasach średniowiecznych były nieliczne apteki oraz wykształceni lekarze.  Społeczeństwo średniowiecza było jednak w większości  zdane na znachorów i szarlatanów ze względu na niedostępność jak i ogromną barierę jaka była między pospólstwem a klasą średnią czy wyższą .

Pierwszą drukowaną książką  w języku polskim o ziołach i ziołolecznictwie była encyklopedia zdrowia Stefana Falimirza  „ O ziołach i o mocy ich” . Książka ta na owe lata miała ogromną wartość społeczną i była dostępna dla szerszej grupy odbiorców.  Encyklopedia zdrowia jest tłumaczeniem z języka łacińskiego na podstawie oryginału llcrbariusa i Ortus sanitatis –a. Zielnik Falimirza doczekał się  kilku wydań. Po niemalże 10 latach ukazał się w opracowaniu Hieronima Spiczyńskiego o tytule  „O ziołach mlecznych i zamorskich”.  W tej wersji wydania poprawione zostały drzeworyty.

Następnym dostępnym opracowaniem było wydane w 1568 r.  pod tytułem „ Herbarz to jest ziół tutecznych, postronnych i zamorskich opisane”  autora  Hieronima Spiczyńskiego .  Wersja  tego wydania była poprawiona pod kontem drzeworytów jak i terminologii.

Oryginalne i nowe podejście do tematu ziół i ziołolecznictwa opracował  Marcin z Urzędowa w dziele „Herbarz polski” wydanym w 1595r. w Krakowie . W tym dziele opisano wszystkie znane  i  stosowane zioła oraz leki roślinne na terenie Polski. Marcin z Urzędowa podaje wiele własnych, trafnych obserwacji dotyczących ziołolecznictwa.

Następne dzieło to – Zielnik Szymona Syreńskiego  wydany w  1613 r. Zielnik ten był już bardzo  oryginalny i obejmował  1540 stron.  Było to największe dzieło europy i opisywało około 760 roślin. Polskie ziołolecznictwo okresu XVI i XVII wieku używano w większości  środków leczniczych, roślinnych, ziół  pochodzenia rodzimego. Nieliczne zioła takie jak  imbir,  cynamon czy  pieprz holenderski   sprowadzane były z innych krajów np. z Włoch , Francji czy Portugalii.

Zioła dostarczane były przez kupców wędrujących szlakami handlowymi prowadzącymi  początkowo przez Morze Czarne aż do Lwowa  a od  XIV w. przez Lizbonę,  gdzie znajdował się  jeden z największych targów korzennych  tamtych czasów.  Był on od wieku XVI do XVIII głównym  szlakiem prowadzącym  do Gdańska.

Czas  Baroku jak i Oświecenia nie przyniósł większych zmian w ziołolecznictwie.  Leczono się za pomocą zielników oraz spuścizny z poprzednich okresów,  kiedy to był rozkwit ziołolecznictwa. Jedyną różnicą między wcześniejszymi okresami a Barokiem czy Oświeceniem w dziedzinie ziół i ziołolecznictwa  to lepszy przekaz informacji  już za pomocą druku oraz stopniowy rozwój cywilizacji.

Zioła i ziołolecznictwo okresu drugiej połowy XIX wieku  to spadek zainteresowania lecznictwem ziołowym. Wraz z rozwijaniem się nauk przyrodniczych jak i medycyny leki chemiczne wyparły stosowanie ziół.  (O dziwo w XXI w. Jest na odwrót)

Osobami najbardziej zasłużonymi w dziedzinie upowszechniania ziołolecznictwa w  okresie międzywojennym w Polsce to : Jan Biegański (1863-1939), aptekarz i pionier zielarstwa  oraz  Jan Muszyński (1884-1957), profesor farmakognozji i uprawy roślin leczniczych a także Wacław Strażewicz (1889—1950). profesor farmakognozji.  Z pod jego pióra wyszło  wiele prac naukowych i popularyzatorskich, które do dnia dzisiejszego stanowią wartościowe opracowania z zakresu zielarstwa.

Informacje zawarte w artykule są ogólnodostępne i pochodzą z wielu źródeł:  książki, Internet ,przekazy ustne.   Jest to 1 z 10 części poświęcona Ziołom i ziołolecznictwie w  Polsce i na świecie. 

Skomentuj

Bardzo prosimy o dodawanie komentarzy z głową. Zanim dodasz pomyśl. Wszystkie komentarze z tzw. automatu oraz będące reklamami będą kasowane.

Polecane strony

UWAGA! Ten serwis używa cookies i podobnych technologii.

Brak zmiany ustawienia przeglądarki oznacza zgodę na to. Czytaj więcej…

Zrozumiałem

Zobacz czym są pliki cookies i jaka jest stosowana nasza polityka w odniesieniu do nich. Zastosowanie cookies w Polsce i UE.

Serwis nie zbiera w sposób automatyczny żadnych informacji, z wyjątkiem informacji zawartych w plikach cookies. Pliki cookies tzw. ciasteczka stanowią dane informatyczne, w szczególności pliki tekstowe, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu i przeznaczone są do korzystania ze stron internetowych Serwisu. Cookies zazwyczaj zawierają nazwę strony internetowej, z której pochodzą, czas przechowywania ich na urządzeniu końcowym oraz unikalny numer.

Podmiotem zamieszczającym na urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu pliki cookies oraz uzyskującym do nich dostęp jest operator serwisu ABC Zdrowia z siedzibą w Nowym Sączu.

Pliki cookies wykorzystywane są w celu: dostosowania zawartości stron internetowych Serwisu do preferencji Użytkownika oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych; w szczególności pliki te pozwalają rozpoznać urządzenie Użytkownika Serwisu i odpowiednio wyświetlić stronę internetową, dostosowaną do jego indywidualnych potrzeb; tworzenia statystyk, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy Serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości; utrzymanie sesji Użytkownika Serwisu (po zalogowaniu), dzięki której Użytkownik nie musi na każdej podstronie Serwisu ponownie wpisywać loginu i hasła.

W ramach Serwisu stosowane są dwa zasadnicze rodzaje plików cookies: sesyjne (session cookies) oraz stałe (persistent cookies). Cookies sesyjne są plikami tymczasowymi, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika do czasu wylogowania, opuszczenia strony internetowej lub wyłączenia oprogramowania (przeglądarki internetowej). Stałe pliki cookies przechowywane są w urządzeniu końcowym Użytkownika przez czas określony w parametrach plików cookies lub do czasu ich usunięcia przez Użytkownika.

W ramach Serwisu stosowane są następujące rodzaje plików cookies: niezbędne pliki cookies, umożliwiające korzystanie z usług dostępnych w ramach Serwisu, np. uwierzytelniające pliki cookies wykorzystywane do usług wymagających uwierzytelniania w ramach Serwisu;pliki cookies służące do zapewnienia bezpieczeństwa, np. wykorzystywane do wykrywania nadużyć w zakresie uwierzytelniania w ramach Serwisu; wydajnościowe pliki cookies, umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania ze stron internetowych Serwisu;funkcjonalne pliki cookies, umożliwiające zapamiętanie wybranych przez Użytkownika ustawień i personalizację interfejsu Użytkownika, np. w zakresie wybranego języka lub regionu, z którego pochodzi Użytkownik, rozmiaru czcionki, wyglądu strony internetowej itp.; reklamowe pliki cookies, umożliwiające dostarczanie Użytkownikom treści reklamowych bardziej dostosowanych do ich zainteresowań.

W wielu przypadkach oprogramowanie służące do przeglądania stron internetowych (przeglądarka internetowa) domyślnie dopuszcza przechowywanie plików cookies w urządzeniu końcowym Użytkownika. Użytkownicy Serwisu mogą dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących plików cookies. Ustawienia te mogą zostać zmienione w szczególności w taki sposób, aby blokować automatyczną obsługę plików cookies w ustawieniach przeglądarki internetowej bądź informować o ich każdorazowym zamieszczeniu w urządzeniu Użytkownika Serwisu. Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików cookies dostępne są w ustawieniach oprogramowania (przeglądarki internetowej).

Operator Serwisu informuje, że ograniczenia stosowania plików cookies mogą wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronach internetowych Serwisu. Pliki cookies zamieszczane w urządzeniu końcowym Użytkownika Serwisu i wykorzystywane mogą być również przez współpracujących z operatorem Serwisu reklamodawców oraz partnerów.

Więcej informacji na temat plików cookies dostępnych jest w sekcji Pomoc w menu przeglądarki internetowej. Więcej na temat ...

O serwisie

Oficjalny Bloq

Polecamy

Ostropest plamisty, zioła na wątrobę i woreczek żółciowy.

Ostropest plamisty, zioła na wątrobę i woreczek żółciowy.

Ostropest witalny - zioła na Wątrobę, zioła na wor...

Błonnik witalny + zielona herbata na odchudzanie, nadwagę i cholesterol

Błonnik witalny + zielona herbata na odchudzanie, nadwagę i cholesterol

Błonnik Witalny i zielona herbata - opis i zastoso...

«
»